Δημήτρης Νόλλας, Στον τόπο, Ίκαρος, 2012.
Διαβάζω Δημήτρη
Νόλλα όταν θέλω να υπενθυμίσω στον εαυτό μου πώς είναι η σύγχρονη πεζογραφία.
Παρά το προχωρημένο της ηλικίας του και την πολυετή παρουσία του –τέσσερις
δεκαετίες, τώρα- στα ελληνικά γράμματα, τα κείμενα του Νόλλα είναι πολύ πιο
προωθημένα κι αντισυμβατικά από αυτά πολλών νεώτερων συγγραφέων που αναπαράγουν
τεχνοτροπικά μοτίβα της προπολεμικής ηθογραφίας, ή της πλέον πεπατημένης
μυθιστορηματικά ξένης πεζογραφίας.
Κείμενα που
ρέουν σαν το ποτάμι της συνείδησης, δημιουργώντας σε ολιγοσέλιδη έκταση ένα
αφηγηματικό σύμπαν, ευρύχωρο τόσο που να χωρά τον σωματικό πόθο, την θυμική
μνήμη, τις δυσδιάκριτες προθέσεις, και τις ριζικές υπερβάσεις μιας απρόβλεπτης
καθημερινότητας.
Η θεματική της
συλλογής αφορά σε πρώτο επίπεδο διάφορες μορφές του ‘ξένου’ ή του
‘διαφορετικού’, όποιου, τέλος πάντων, η ζωή βρέθηκε, έστω προσωρινά, εκτός ενός
τακτοποιημένου κι εφησυχαστικού πλαισίου. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο όμως οι
ιστορίες αφορούν στην εσωτερική εξορία – που δεν γνωρίζει εθνικά ή οικονομικά
σύνορα, και που μπορεί να ‘φιλοξενήσει’ τις πλέον τυπικές και φαινομενικά
τακτοποιημένες ζωές.
Η εναλλαγή
αφηγηματικών οπτικών, σε βάθος χρόνου και μεταβολή τόπων, πραγματώνεται με
δεξιοτεχνικό τρόπο σε διηγήματα όπως ‘Τα λόγια του αέρα’ και οι ‘Αναπόδραστες
συναντήσεις’, ενώ η χρήση του εσωτερικού μονόλογου ως τριταγωνιστή στη συζήτηση
ενός ζευγαριού οδηγεί στην πύκνωση των ψυχικών διεργασιών και σε μια σειρά
καίριων ανατροπών στο ‘Ένα κουλούρι στα δυο’. Όμορφη, και με υπονόμευση
διαφόρων στερεοτύπων, είναι η ιστορία που μας μοιράζουν ‘Τα καμένα χαρτιά’,
όπως κι αυτή για το ‘Μωρό στην αιώρα’ -- αλλά το διήγημα της συλλογής που νιώθω
ότι θα με ακολουθεί για καιρό είναι ‘Η τιμή των ονείρων’.
Στον τόπο εγκαινιάζει την παρουσία του Νόλλα στις εκδόσεις Ίκαρος. Ελπίζω σύντομα να
δούμε κι άλλους καρπούς αυτής της συνεργασίας.
